کارشناسان اقتصادی مطرح کردند؛ دستکاری مصنوعی قیمت ها تاوان دارد، یارانه فعلی سوخت عادلانه نیست

اجاره: یک کارشناس اقتصادی با اشاره به اینکه پشتیبانی از اقشار ضعیف با دستکاری قیمت ها روش صحیحی نیست، اظهار داشت: وقتی دستکاری مصنوعی در قیمت انجام می شود، اقشار ضعیف در جایی دیگر تاوان آنرا پرداخت می کنند.
به گزارش اجاره به نقل از خبرگزاری صدا و سیما، میثم پیله فروش دیشب در برنامه گفت و گوی ویژه خبری، با مطرح کردن این سوال که آیا مردم ایران باید خسارت افزایش نرخ ارز را بپردازند؟ گفت: خودروی تیبا با موتور ۱۵۰۰ سی سی حدود ۷ لیتر در ۱۰۰ کیلومتر مصرف دارد در حالیکه مصرف خودرو های مشابه آن نصف این مقدار است. چرا مصرف کننده ایرانی باید این هزینه را بپردازد؟ این کارشناس اقتصادی اظهار داشت: قانون هدفمند کردن یارانه ها منطقی را برای نظام قیمت گذاری انرژی در کشورمان حاکم کرد و قرار بود تا اختتام برنامه پنجم توسعه به قیمت های فوب خلیج فارس برسیم و اگر شوک ارزی اتفاق نمی افتاد تقریباً به آن می رسیدیم. همچنین قرار بود ۵۰ درصد منابع ناشی از هدفمندی یارانه ها به خانوارها و ۳۰ درصد به تولید و ۲۰ درصد به بودجه اختصاص یابد، اما انجام نشد و حدود ۹۵ درصد این منابع بعنوان یارانه نقدی به مردم پرداخت گردید. پیله فروش افزود: در سال ۸۶ قانون توسعه حمل و نقل عمومی و مدیریت مصرف سوخت تصویب گردید که در کنار قوانین اصلاح مصرف و هدفمند کردن یارانه ها باید با هم دیده می شد، اما این گونه نشد. وی ادامه داد: طبق گزارش پلیس در سال ۱۳۹۰ حدود ۲ میلیون و ۴۰۰ هزار خودرو سی ان جی داشتیم که این تعداد در سال ۹۶ به ۲ میلیون ۹۰۰ هزار رسید که البته رقم ناچیزی است. این کارشناس اقتصادی افزود: ظرفیت عرضه گاز سی ان جی حدود ۴۰ میلیون لیتر در روز است، اما حدود ۲۰ میلیون لیتر مصرف می شود. اگر بتوانیم ۱۲ میلیون متر مکعب مصرف سی ان جی را افزایش دهیم مصرف بنزین ۱۰ میلیون لیتر کاهش خواهد یافت. پیله فروش اشاره کرد: توان ساخت خودرو باکیفیت و کم مصرف را در داخل کشور داریم، اما در نظام حکمرانی صنعت خودرو مشکل وجود دارد. هیچ وقت در صنعت خودرو خصوصی سازی واقعی نکردیم. صنعت خودرو در کشورمان حیاط خلوت رانت خواری عده ای شده است. وی ادامه داد: هر ۱۰۰ درصد افزایش قیمت بنزین، شاید حدود ۲ تا ۳ درصد اثر تورمی داشته باشد، اما این تورم در جامعه ایران معنای دیگر دارد. برخی کالاها در بعضی جوامع، شاخص تورم انتظاری می شوند بدین سبب علت نگرانی سیاست گذار نسبت به افزایش قیمت بنزین این است که در جامعه ایرانی، بنزین به یک شاخص تعدیل قیمت ها و تورم انتظاری تبدیل گشته است. این کارشناس اقتصادی افزود: در شرایطی که تورم اسمی در کشورمان به حدود ۵۰ درصد نزدیک می شود افزایش ۴ تا ۵ درصدی تورم هم نگران کننده است. پیله فروش اظهار داشت: نظام کارت سوخت باید آنلاین باشد. حالا می توانیم با مکانیزم کارت سوخت، «مالیات بر مصرف بیشتر» را اعمال نماییم. وی ادامه داد: حدود ۴۰ درصد مصرف بنزین برای موتور سیکلت ها، وانت ها و مانند آن است و این گونه نیست که تصور نماییم همه بنزین را فقط خودرو های شخصی مصرف می کنند. پیله فروش افزود: ۱۸ میلیون لیتر در روز توسط وانت ها مصرف می شود و بیشترین مصرف بنزین در کشور توسط خودروهایی مانند پراید، پژو و سمند انجام می شود و این باور غلطی است که بنزین را پولدارها مصرف می کنند. یارانه سوخت عادلانه به دست مردم نمی رسد در ادامه محمد جواد ساکت، کارشناس انرژی گفت: طبق گزارش اخیر سازمان برنامه و بودجه، از ۹۰۰ هزار میلیارد تومان یارانه پنهان، حدود ۱۲۵ هزار میلیارد تومان یارانه بنزین است و این رقم را اگر با دلار ۱۴ هزار تومان حساب نماییم در سال حدود ۱۷۰ هزار میلیارد تومان می شود. وی با اشاره به اینکه یارانه بنزین فقط به دست صاحبان خودرو می رسد، افزود: در کشورمان فقط نصف خانواده ها خودرو دارند که جمعیتی حدود ۳۰ درصد را شامل می شود که از این یارانه بهره چندانی نمی برند بدین سبب باید در این موضوع، بازبینی شود. ساکت اضافه کرد: وضعیت ایده آل در شرایط یک اقتصاد پویا و در تراز بین المللی، آزاد سازی کامل قیمت ها است، اما این یارانه بطور عادلانه به دست همه مردم نمی رسد. وی اظهار داشت: آمار مصرف بنزین در سال ۱۳۸۵ به ۷۳ میلیون لیتر در روز رسید که این رقم سپس اجرای قانون هدفمندی یارانه ها و اصلاح قیمت ها کم شد سپس سپس ۱۰ سال در سال ۱۳۹۵ باردیگر به ۷۳ میلیون لیتر رسید و از سال ۱۳۹۵ به بعد هر سال ۱۰ درصد به مصرف بنزین افزوده می شود. این کارشناس انرژی افزود: در دراز مدت اگر همین روند مصرف بنزین ادامه یابد باردیگر مجبوریم بنزین وارد نماییم. ساکت اظهار داشت: آمار کارت سوخت ها نشان داده است اگر به هر خودرو ۶۰ لیتر در ماه سهمیه داده شود مصرف ۶ دهک را پوشش می دهد و ۴ دهک بالا بیشتر از این مصرف دارند. وی افزود: با کارت سوخت میزان مصرف بنزین را می توان به دست آورد و این مساله به سیاستگذاری کمک می نماید. ساکت با اشاره به اینکه پارینه بطور متوسط ۸۸ میلیون لیتر بنزین مصرف شد، اظهار داشت: اگر با کارت سوخت و سهمیه بندی بنزین، ۱۰ میلیون لیتر از این مقدار آزاد شود، یک و نیم میلیارد تا ۲ و نیم میلیارد دلار برای کشور عایدی دارد. این درآمد باید صرف افزایش درآمد مردم، توسعه حمل و نقل عمومی بلاعوض و افزایش بهره وری شود. حمایت از اقشار ضعیف با دستکاری قیمت ها صحیح نیست تیمور رحمانی اقتصاددان و استاد دانشگاه تهران هم در ارتباط تلفنی با این برنامه اظهار داشت: بنظر می رسد نوعی اجماع وجود دارد که یارانه ها باید حذف شود، اما اقدامی نمی گردد. خیلی از اقتصاددانان هم تصور می کنند اگر یارانه برداشته شود تورم به وجود می آورد که این مساله صحیح نیست. وی افزود: در کشورمان بین نظام قیمت گذاری و نظام رفاهی، خلط ایجاد کردیم یعنی برای ایجاد رفاه و پشتیبانی از اقشار لطمه پذیر اهتمام می نماییم با دستکاری در نظام قیمت گذاری، این حمایت را انجام دهیم در صورتیکه همه جهان پذیرفته اند که این روش صحیح نیست و به روش های دیگر از اقشار کم درآمد حمایت می کنند. رحمانی اضافه کرد: خیلی از ما و افراد معمولی جامعه هم متوجه نیستند که وقتی دستکاری مصنوعی در قیمت انجام می شود در جایی دیگر تاوان آنرا پرداخت می کنند. وی افزود: مدلول عمومی یارانه ها همچون یارانه بنزین این است که نوعی ناترازی و کسری در اقتصاد به وجود می آورد و این کسری در جای دیگر خودرا نشان داده است. در طول ۵۰ سال رشدهای بالای نقدینگی را داریم و این نقدینگی به تورم منتقل می شود. این اقتصاددان اظهار داشت: تا زمانی که تورم، وجود و تداوم داشته باشد امکان ندارد بتوانید یارانه بنزین را حذف کنید، برای اینکه فشار وارد می شود. رحمانی اضافه کرد: برمبنای محاسبات انجام شده مراکز تحقیقاتی، میزان افزایش تورم بر اثر افزایش قیمت بنزین، عدد قابل توجهی نیست، اما در شرایط کنونی انتظارات تورمی، سوژه مهمی است که امکان دارد این عدد را تغییر دهد. وی افزود: منشأ ماندگاری تورم در ایران، قیمت بنزین نیست بلکه منشأ پولی دارد.

منبع: