به گزارش اجاره اخیرا دور جدیدی از فضاسازی رسانه ای برای توجیه افکار عمومی درباره FATF آغاز و ادعاهای تازه ای در این حوزه مطرح گردیده است. اما آیا همکاری با FATF، فشارها ضد ایران را کاهش خواهد داد؟
به گزارش اجاره به نقل از مهر، اخیرا دور جدیدی از فضاسازی های رسانه ای برای توجیه افکار عمومی درباره FATF آغاز و ادعاهای تازه ای در این حوزه مطرح گردیده است که امر فاصله زیادی با واقعیت دارد. همچون این ادعاها در مصاحبه حسین راغفر با سایت خبری جماران است که مدعی شده است اگر ایران با FATF همکاری کند، مانع ایجاد ائتلاف جهانی ضد ایران شده و امکان افزایش فشارها بر ایران از بین می رود. آیا چنین ادعاهایی را می توان پذیرفت؟
در این گزارش به بررسی برخی دیدگاه های مطرح شده در این مصاحبه می پردازیم.
همکاری با FATF آدرس غلطی که حامیان FATF به مردم می دهند
راغفر در بخشی از این مصاحبه مدعی شده است: «در صورت نپیوستن ایران به FATF، ابزارهای مقاومت کشورهایی که هم اکنون می کوشند کاملاً در اختیار ائتلاف جهانی آمریکا ضد ایران نباشند، مانند برخی کشورهای اروپایی و همینطور روسیه و چین، از دست خواهد رفت و فشارهای طرف مقابل به اقتصاد ما تشدید خواهد شد.»
در پاسخ به این ادعا باید توجه داشت که همکاری با FATF اساساً یک مبحث فرعی برای اقتصاد ایران است. علت مشکلات فعلی در اقتصاد ایران، همکاری نکردن ایران با FATF نیست بلکه تحریم های فراسرزمینی آمریکاست و تا زمانی که این تحریم ها به جای خود باقی است، همکاری با FATF هم نمی تواند مشکلات به وجود آمده را حل کند. بعنوان نمونه با اینکه ایران از سال ۱۳۸۸ تا ۱۳۹۵ در فهرست اقدام مقابله ای FATF قرار داشته است، با این وجود تنها بعد از اعمال تحریم های بانکی و مالی آمریکا در سال ۹۱ بود که مبادلات مالی ایران با کشورهای خارجی با مشکل مواجه گردید. این مورد به خوبی نشان داده است بانکهای خارجی نه به علت فهرست اقدام مقابله ای FATF، بلکه از ترس تحریم های آمریکا و جریمه های سنگین آن، از همکاری با ایران امتناع کرده اند. اظهارات مقامات شرکت ها و بانکهای خارجی هم شاهد دیگری بر این مورد است. بعنوان نمونه پاتریک پویانه، رئیس شرکت توتال که بعد از خروج آمریکا از برجام، از ادامه طرح توسعه فاز ۱۱ پارس جنوبی سر باز زد به صراحت می گوید این شرکت به علت تحریم های آمریکا قادر نیست دیگر در ایران باقی بماند.
بنابراین لااقل تا زمانی که نظام تحریمی آمریکا پابرجا می باشد، همکاری ایران با FATF اثر مثبتی بر اقتصاد ایران نخواهد داشت.
همکاری روسیه و چین با ایران، چقدر به همکاری ایران با FATF مربوط است؟
اما این ادعا که در صورت نپیوستن ایران به کنوانسیون های در رابطه با FATF کشورهایی مانند روسیه و چین هم روابط مالی خویش را با ایران قطع خواهند کرد نیز، اساساً ادعایی خلاف واقع است. نه تنها هیچیک از مقامات رسمی این کشورها، چنین سخنانی را نگفته اند، بلکه در سال های اخیر و در دوره ای که نام ایران در فهرست اقدام مقابله ای FATF قرار داشته است، روسیه و ترکیه برای ایجاد مصونیت در مقابل تحریم های آمریکا، مصرانه به دنبال انعقاد پیمان پولی دوجانبه با ایران بوده اند! در هیچیک از این پیشنهادها نیز، تحقق این امر مشروط به همکاری ایران با FATF نشده است. بعنوان نمونه پوتین در آذرماه ۹۴ در حاشیه اجلاس کشورهای صادرکننده گاز در تهران، پیشنهاد استفاده از پول های ملی را در پرداخت های دوجانبه با ایران اعلام نمود. همین طور وزیر اقتصاد ترکیه در ۲۴ فروردین ۹۴ از تلاش این کشور جهت استفاده از پول ملی در تجارت با ایران اطلاع داده است.
چرا آمریکا اصرار دارد ایران به کنوانسیون های در رابطه با FATF بپیوندد؟
اما ادعای عجیب دیگری که در سخنان راغفر به چشم می خورد این است که با پیوستن ایران به کنوانسیون های CFT و پالرمو مانع بزرگی بر سرِ راه ایجاد ائتلاف جهانی ضد کشور ایجاد می شود و آمریکا دیگر نمی تواند فشار حداکثری بر ایران وارد کند!
اگر این ادعای آقای راغفر را بپذیریم، جای این پرسش وجود دارد که چرا آمریکا این قدر اصرار دارد ایران به کنوانسیون های در رابطه با FATF بپیوندد!؟ دقیقاً بر خلاف ادعای راغفر، با پیوستن ایران به این کنوانسیون ها و ایجاد تعهد حقوقی برای ایران، احتمال ایجاد اجماع جهانی ضد ایران بالاتر می رود؛ چونکه با پیوستن به این کنوانسیون ها ایران متعهد می شود تراکنش های مشکوک از نظر هر یک از کشورهای عضو همچون آمریکا را گزارش دهد. بر این اساس اگر ایران به درخواست طرف مقابل پاسخ ندهد، در مجامع بین المللی متهم به نقض کنوانسیون شده و زمینه برای ایجاد یک اجماع بین المللی ضد ایران افزایش می یابد. اما اگر ایران به درخواست های طرف مقابل جهت شفافیت تراکنش های مشکوک پاسخ مثبت دهد، عملاً باید مسیرهای غیررسمی دور زدن تحریم را برای طرف های غربی افشا کند که این کار هم دور زدن تحریم ها را مشکل تر خواهد نمود.
همکاری با FATF چگونه سبب افزایش مشکلات اقتصادی کشور می شود؟
راغفر در بخش دیگری از این مصاحبه ادعا می کند: «اگر ما به این لوایح بپیوندیم هم، ضرورتاً به معنای تشدید فشارهای ایالات متحده آمریکا ضد کشور ما نخواهد بود. آمریکا بدون پیوستن ما به این لوایح هم ابزارهای کافی برای محدودتر کردن بیشتر اقتصاد ایران و اعمال فشار بیشتر را داراست. آمریکایی ها تابحال همه فرآیندهای دور زدن تحریم ها توسط ایران را شناسایی کرده اند. به تعبیری دیگر آنها همه مسیرهای رسمی ای که می تواند عامل انتقال کمک های مالی ما به خارج از کشور باشد را شناسایی کرده اند. ضمن اینکه در اغلب مواقع ما اصلاً از مسیرهای رسمی جهانی برای انتقال منابع خود استفاده نمی کردیم که حالا بخواهیم نگران این مسأله باشیم.»
باید توجه داشت که کشف راه های دور زدن تحریم ایران، برای آمریکا هزینه دارد. چندی قبل نماینده ویژه وزارت امور خارجه آمریکا در امور ایران از پاداش ۱۵ میلیون دلاری کشورش برای برهم زدن عملیات مالی سپاه اطلاع داده بود! در چنین شرایطی آمریکا به دنبال این است که هزینه کشف راه های دور زدن تحریم را کاهش داده و به آن مشروعیت ببخشد. بعد از بسته شدن راه های رسمی مبادلات مالی، ایران مجبور است از طرق غیر رسمی، تحریم های آمریکا را دور بزند و دقیقاً بنابراین است که آمریکا اصرار دارد ایران به کنوانسیون های در رابطه با FATF بپیوندد؛ چونکه تنها از این طریق است که آمریکا می تواند مسیرهای غیررسمی انتقال منابع مالی را شناسایی کند. استیون منوچین، وزیر خزانه داری آمریکا در تیرماه سال جاری صراحتاً اعلام نموده است آمریکا از راه FATF به دنبال کشف راه های دور زدن تحریم ها توسط ایران است.
واقعاً جای این پرسش از حامیان FATF وجود دارد که آیا آمریکا و اروپا نمی دانند که ایران از مسیرهای غیررسمی مبادلات مالی خویش را انجام می دهد و آیا تمام این کنوانسیون ها و سازوکارها برای کنترل مسیرهای رسمی طراحی شده است؟
به نظر می رسد حامیان گفتمان مذاکره با نزدیک شدنِ زمان انتخابات به دنبال توجیه دیگری برای بقای خود در صحنه سیاسی کشور می گردند و هیچ بعید نیست که با نزدیک تر شدن به زمان انتخابات مجلس، شاهد ادعاهایی عجیب تر از سوی این طیف سیاسی باشیم.