۱۰۰۰ روز با دولت مردمی؛ کدام طرح های کشاورزی در دولت سیزدهم شروع شد و به انتها رسید؟

اجاره: طبق گزارش های انتشار یافته هم اکنون سالانه ۱۳۰ میلیون تن محصولات کشاورزی در کشور تولید می شود؛ همین طور در بخش تکمیل زیرساخت ها انجام پروژه ها روند رو به رشد را نشان میدهد.

به گزارش اجاره به نقل از مهر، بخش کشاورزی در تامین امنیت غذایی و حتی می توان گفت در تضمین امنیت ملی نقش به سزایی ایفا می کند.
در گزارشی مهر به اقدامات دولت سیزدهم در عرصه برخی اقلام اساسی پرداخت و در ادامه به اقدامات سازمان های زیرمجموعه وزارت جهاد کشاورزی و کارهای انجام شده در هر بخش پرداخته می شود.
سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری و حدنگاری اراضی
سند مالکیت اراضی منابع طبیعی: کشور دارای ۱۳۷ میلیون هکتار اراضی منابع طبیعی است؛ تا قبل از دولت سیزدهم حدود ۷۷ میلیون هکتار از این اراضی دارای سند مالکیت بودند که در دولت رئیسی این عدد به ۱۳۴ میلیون و ۵۰۰ هزار هکتار رسید.
آبخیزداری: قبل از دولت سیزدهم فقط در چندین استان طرح های آبخیزداری در حوزه های چند هزار هکتاری اجرا شده بود، اما به همت دولت فعلی برای اولین بار برنامه احیای اراضی در پهنه های چندین میلیون هکتاری در دستور کار قرار گرفت؛ بطوریکه تا کنون برای ۷ میلیون هکتار از اراضی کشور، مطالعات علمی انجام شده است.
بعد از مطالعات و کارشناسی های جامع، در نهایت آبخیزداری ۲۰ میلیون هکتاری مراتع کشور در قالب برنامه هفتم توسعه گنجانده شده و با تاکید رییس دولت سیزدهم در بازدید از وزارت جهاد کشاورزی، موضوع احیا ۵۰ میلیون هکتاری اراضی کشور مطرح و بعد از مطالعات کارشناسی به تصویب رسید.
همچنین گفتنی است؛ حدود ۴۲ درصد از احکام برنامه ششم توسعه در عرصه آبخیزداری، در دولت سیزدهم محقق شده است.
به گفته کارشناسان سازمان منابع طبیعی، اکنون بیش از ۱۴۰ میلیارد متر مکعب کسری آب سفره های زیرزمینی در کشور گزارش می شود که راه جبران آن با طرح های آبخیزداری شدنی است.
حدنگاری اراضی: حدنگاری اراضی منابع طبیعی و آبخیزداری از دیگر اقدامات مثبت در دولت سیزدهم بوده و حدنگاری در این بخش از اراضی با رشد ۵۷ درصدی از ۸۹ میلیون هکتار در آغاز دولت به ۱۴۰ میلیون هکتار در آخر سال ۱۴۰۲ رسید.
کاشت یک میلیارد درخت: طرح مردمی کاشت یک میلیارد درخت، در دولت سیزدهم آغاز شد و مقرر است طی ۴ سال، سالانه ۲۵۰ میلیون اصله نهال با مشارکت مردم در کشور کاشته شود.
طرح سال ۱۴۰۱ با آماده کردن نهال های مورد نیاز، شروع و کاشت نهال ها در اولین مرحله آذر ماه سال قبل انجام شد.
بر اساس گزارش های جهانی، چین کاشت ۷۰ میلیارد اصله نهال را در دستور کار دارد که مقرر است تا سال ۲۰۳۰ میلادی به اتمام برسد. پاکستان کاشت ۱۰ میلیارد نهال را در برنامه دارد. عربستان هم مقرر است ۱۰ میلیارد نهال در داخل و ۴۰ میلیارد خارج از مرزهایش بکارد.
سازمان امور اراضی کشاورزی و هوشمندسازی رصد و پایش
رفع تداخلات اراضی ملی و کشاورزی: یکی از چالش های کشاورزان با دولت تداخلات زمینهای آنها با اراضی دولتی است. در این خصوص تا پایان شهریور ۱۴۰۰، یک میلیون و ۸۰ هزار هکتار از اراضی کشور رفع تداخل شده بودند؛ معادل ۱۱ درصد اراضی و در ادامه این عدد با پیشرفت ۹۲۲ درصدی به ۱۱ میلیون و ۳۷ هزار هکتار در دولت سیزدهم رسید.
به این ترتیب هم اکنون ۷۵ درصد از اراضی کشور رفع تداخل شده است.
سند دار شدن زمینهای کشاورزی: در بخش صدور سند برای اراضی کشاورزی باید گفت تا شهریور ۱۴۰۰ حدود ۴ درصد زمین ها که معادل یک میلیون و ۷۸۰ هزار هکتار می شود دارای سند بود.
در ۳ سال اخیر صدور سند با پیشرفت ۳۸۳ درصدی به ۸ میلیون و ۶۰۴ هزار و ۹۰۸ هکتار معادل ۵۳ درصد رسید.
یکپارچه سازی اراضی کشاورزی: یکی دیگر از طرح هایی که در عرصه کشاورزی درحال پیگیری و انجام است، یکپارچه سازی اراضی کشاورزی بوده که طی چند دهه اخیر خرد و از حیز انتفاع خارج شده اند.
۲۵۶ هکتار از اراضی کشاورزی تا شهریور ۱۴۰۰ یکپارچه شدند و این عدد در دولت سیزدهم به ۱۳ هزار و ۱۹۴ هکتار رسید.
به این ترتیب در عرصه یکپارچه سازی اراضی خرد، رشد ۵۰۵۴ درصدی را شاهد می باشیم.
شناسایی و جلوگیری از تغییر کاربری: تغییر کاربری اراضی کشاورزی یکی از تهدیدهایی است که چالش ساز شده و در این جهت حتی شاهد می باشیم در بعضی مواقع زمینهای کلاس یک و دو هم در معرض تهدید سودجویان قرار می گیرد.
شناسایی ۳۷۹ هزار و ۷۳۸ مورد تغییر کاربری اراضی کشاورزی تا شهریور ۱۴۰۰ انجام شد و این عدد با رشد ۵۸ درصدی به ۶۰۰ هزار و ۶۱۲ مورد در ۳ سال اخیر رسید.
افزایش موارد شناسایی به تکمیل زیرساخت ها و هوشمندسازی روش رصد و پایش بر می گردد. استفاده از روش های نوین نظیر رصد هوشمند اراضی بوسیله تصاویر ماهواره ای، نسبت به قلع و قمع این ساخت و سازهای بدون مجوز قبل از آنکه مشمول مورد زمان (گذشت ۳ سال از زمان ساخت که برمبنای قانون بعد از این زمان امکان قلع و قمع وجود ندارد) اقدام می شود.
تخریب و قلع و قمع ساخت و سازهای غیرمجاز: ساخت و سازهای بدون مجوز در اراضی کشاورزی که تا شهریور ۱۴۰۰ قلع و قمع شده است ۱۰۹ هزار و ۲۹۶ مورد بوده و این عدد با رشد ۸۷ درصدی در دولت سیزدهم به ۲۴۴ هزار و ۸۲۴ مورد رسیده است.
واگذاری زمین برای طرح های کشاورزی: در دولت دوازدهم و تا شهریور ۱۴۰۰، ۷۱۴ هزار و ۳۶۶ هکتار از اراضی ملی برای طرح های کشاورزی اختصاص یافته که این عدد در دولت سیزدهم با رشد ۱۲ درصدی به ۷۹۹ هزار و ۱۵۳ هکتار رسیده است.
واگذاری اراضی برای طرح های تولیدی و صنعتی: یکی از پروژه هایی که سازمان امور اراضی پیگیری می کند واگذاری زمین برای طرح های تولیدی در صنایع مختلف است. در دولت قبل و تا شهریور ۱۴۰۰ این عدد ۱۴۰ هزار و ۸۸۰ هکتار بود؛ اما در دولت سیزدهم واگذاری اراضی در این بخش با رشد ۱۲ درصدی همراه شده و به ۱۵۰ هزار و ۸۹۱ هکتار رسیده است.
گفتنی است، در عرصه هوشمندسازی پایش اراضی، تا شهریور ۱۴۰۰ امکان رصد و پایش هوشمند اراضی کشور فراهم نبود که در دولت سیزدهم با پیگیری های انجام شده این امکان برای ۳۱ استان اجرائی شد.
همچنین در بخش مدیریت اراضی هم اکنون تمام استانهای کشور به سامانه پنجره «مدیریت واحد زمین» متصل شده اند که از اتفاق های خوب در این مقطع زمانی است.
سازمان شیلات ایران و صادرات ۲۱۰ هزار تنی آبزیان
صادرات آبزی: اگر در ابتدا بخواهیم در این زمینه با ظرفیت بالا در درآمد و تامین کالری بازار کالاهای اساسی اشاره نماییم، باید گفت سال ۱۴۰۲، ۲۱۰ هزار تن آبزی از کشور صادر شد که ارزش ریالی آن ۶۵۰ هزار دلار بود. این عدد سال ۱۳۹۹، ۱۳۹ هزار تن معادل ۵۲۸ میلیون دلار بوده است.
پرورش میگو: آخرین آمارها کشور در سال ۱۳۹۹ مربوط به تولید میگو در کشور نشان میدهد ۱۵ هزار هکتار مزرعه زیر کشت میگو بوده که ۴۸ هزار تن محصول تولید شده است.
این ارقام در دولت سیزدهم با رشد ۷۳ درصدی در بخش مزارع کشت، به ۲۶ هزار هکتار و نیز رشد ۴ درصدی در تولید به ۵۰ هزار تن میگو رسیده است.
رشد ۴ درصدی تولید در مقابل رشد ۷۳ درصدی سطح کشت به ظهور بیماری این حیوان دریایی بر می گردد.
بیماری به نام هپاتوپانکراس (AHPND) که سراسری در سطح جهانی بوده، باکتریایی است و به آسانی در آب، خاک، رسوبات کف و… نفوذ می کند. بیماری باکتریایی ماندگاری بالایی دارند در صورتیکه در برخورد با بیماریهای ویروسی این چالش وجود ندارد.
شعار جهانی در عرصه تولید آبزیان «کار در کنار عوامل بیماری زا» است. بدین سبب اگر با وجود ارتقا زیرساخت ها تولید افزایش متناسب نداشته به این مساله بر می گردد.
گفتنی است، دوره این بیماری ۵ سال بوده و امسال در سال سوم یعنی اوج بیماری قرار داریم.
به گفته کارشناسان سازمان شیلات، با سفارش سازمان دامپزشکی کشور «تراکم پرورش میگو» کم شده تا سرعت سرایت پایین بیاید؛ ضمن این که میگو سیستم ایمنی ضعیفی دارد و استفاده از آنتی بیوتیک برای آنها ممنوع می باشد.
با وجود این مشکلات، کشور در سال ۱۴۰۲ به ۹۶ درصد از اهداف تعیین شده در این بخش دست یافته است.
تولید ماهی در قفس: در آخر دولت دوازدهم ۱۳۳ قفس در دریا وجود داشت که منجر به تولید ۲.۶ هزار تن ماهی شد. این ارقام به ترتیب با رشد ۱۶۷ و ۱۴۳ درصدی به ۳۵۶ قفس و ۶ هزار و ۳۱۸ تن ماهی در آخر سال ۱۴۰۲ رسید.
تخم چشم زده: تخم چشم زده به تخم های لقاح یافته ماهی قزل آلا که به اندازه کافی رشد کرده و آماده جابجایی هستند گفته می شود. تخم چشم زده بدین سبب به این نام معروف شده که چشمان ماهی درون تخم تشکیل شده است.
در سال ۱۳۹۹، تخم چشم زده اصلاح نژاد شده ۲۰۲ میلیون قطعه تولید شد و این عدد در سال ۱۴۰۲ با رشد ۸۱ درصدی به ۳۶۷ میلیون قطعه افزایش پیدا کرد.
به این ترتیب میزان تولید ماهی قزل آلا در کشور طی ۳ سال اخیر رشد داشته و هم اکنون هر کیلو گرم آن حدود ۱۶۰ تا ۱۸۰ هزار تومان است.
تولید جلبک: ممکنست پرسیده شود اهمیت تولید جلبک چیست؟ جلبک ها بخش مهمی از بوم سازگان هستند. آنها غذای خیلی از جانوران آبزی را تامین می کنند و برخی از آنها خوراک انسان نیز هستند؛ بعلاوه جلبک ها با فتوسنتز اکسیژن بسیاری تولید می کنند.
تولید جلبک در آخر دولت دوازدهم ۴۰ تن (وزن تر) بوده که این عدد با رشد ۸۲۰ درصدی در دولت سیزدهم به ۳۶۸ تن تا انتهای سال ۱۴۰۲ رسیده است.
ماهیان زینتی: یکی از منابع درآمدی اقتصاد کشور بوسیله پرورش و صادرات ماهیان زینتی است که بازار تقاضا خوبی هم دارد. میزان تولید ماهیان زینتی در آخر سال ۱۳۹۹، ۲۷۶ میلیون قطعه گزارش می شود که این تعداد با رشد ۳۷ درصدی به ۳۷۹ میلیون قطعه در سال ۱۴۰۲ رسیده است.
تولید آبزیان: اگر در کل بخواهیم به آمار تولید آبزیان در دو مقطع زمانی ۱۳۹۹ (پایان دولت دوازدهم) و ۱۴۰۲ (۳ سال دولت سیزدهم) اشاره نماییم، در سال ۱۳۹۹، یک میلیون و ۲۶۸ هزار تن آبزی در کشور تولید شد که این عدد با رشد ۱۱ درصدی طی سال اخیر به یک میلیون و ۴۰۸ هزار تن رسید.
اشتغالزایی: آمار اشتغال زیر بخش شیلات نشان میدهد تا انتهای سال ۱۳۹۹، ۲۳۷ هزار نفر در عرصه شیلات فعالیت داشتند که این عدد تا انتهای سال ۱۴۰۲ با رشد ۱۰ درصدی به ۲۶۱ هزار نفر رسید.
آمار صید و صیادی: سال ۱۳۹۹ معادل ۷۱۵ هزار تن ماهی در کشور صید شد که این عدد با رشد ۷.۸ درصدی در آخر سال ۱۴۰۲، ۷۷۱ هزار تن ثبت گردید.
آبزی پروری: در بخش پرورش ماهی و سایر محصولات دریایی، سال ۱۳۹۹، ۵۵۳ هزار تن آبزی در کشور پرورش پیدا کرد و این آمار با رشد ۱۵ درصدی در آخر ۱۴۰۲ به ۶۳۷ هزار تن رسید.
سازمان جهاد کشاورزی و رشد حدود ۱۰ درصدی تولید
محصولات باغی: گزارش های سازمان جهاد کشاورزی نشان می دهد، تولید محصولات باغی استان تهران رشد ۱۷.۶۱ درصدی داشته و به یک میلیون و ۸۵۱ هزار و ۹۰۰ تن در دولت سیزدهم رسیده است.
واحدهای تولید: در ۳ سال اخیر ۱۲۸ واحد نیمه فعال و راکد در بخش کشاورزی با پیگیری های انجام شده به چرخه تولید بازگشتند.
گوشت قرمز: میزان تولید گوشت قرمز طی این مدت از ۴۲ هزار و ۹۵۹ تن در دولت قبل به ۴۴ هزار و ۸۸۸ تن با رشد ۴.۵ درصدی همراه شده است.
گوشت مرغ: تولید گوشت مرغ هم در دولت سیزدهم رشد ۱۲ درصدی داشته و ۲۹ هزار و ۹۶۸ تن محصول در این بخش تولید شده است.
شیر: آمار تولید شیر در دولت سیزدهم نشان میدهد میزان تولید از یک میلیون و ۳۶۵ هزار و ۷۳۵ تن به یک میلیون و ۶۳۱ هزار و ۱۸۶ تن رسیده که رشد ۱۹.۵ درصدی داشته است.
ماهیان خوراکی: در دولت دوازدهم آمار تولید ماهیان خوراکی ۶ هزار و ۲۲۰ تن بود و این رقم با رشد ۳۴ درصد، به ۸ هزار و ۳۳۱ تن رسید.
ماهیان زینتی: در عرصه ماهیان زینتی در ۳ سال اخیر ۵۹ هزار و ۶۴۹ هزار تن ماهی تولید شد که حاکی از رشد ۵۳.۳ درصدی است؛ در صورتیکه تولید ماهیان زینتی در دولت دوازدهم ۳۸ هزار و ۹۳۰ هزار قطعه ثبت شده است.
آبیاری تحت فشار: تا قبل از دولت سیزدهم ۷۸ هزار و ۵۵ هکتار از اراضی کشاورزی استان تهران با آبیاری تحت فشار تولید شدند. این رقم در دولت سیزدهم رشد ۷.۳ درصدی داشت و به ۸۳ هزار و ۷۲۹ هکتار رسید.
انتقال آب با لوله و کانال کشی: لوله کشی برای انتقال آب به مزارع و باغات کشاورزی استان تهران در دولت سیزدهم محور صعودی را نشان میدهد و از یک هزار و ۶۸۸ کیلو متر به دو هزار و ۹۴۹ کیلو متر رسیده است. این رقم یعنی رشد ۷۴.۷ درصدی که آمار قابل قبولی است.
جذب ماده خام: جذب ماده خام از ۵ میلیون و ۳۴۵ هزار و ۸۷۱ تن در آخر دولت دوازدهم به ۷ میلیون و ۵۰ هزار و ۶۵۸ تن در دولت فعلی رسیده که از رشد ۳۱.۹ درصدی حکایت دارد.
تولیدات کشاورزی: اگر بخواهیم به آمار کل تولیدات استان تهران در دولت سیزدهم اشاره نماییم این رقم ۶ میلیون و ۹۹۰ هزار و ۳۵۸ تن بوده که رشد ۹.۹ درصدی را نشان میدهد. پیش از این مقدار تولید محصولات کشاورزی این استان ۶ میلیون و ۳۶۳ هزار و ۷۲۶ تن بوده است.
بنا بر گفته وزیر جهاد کشاورزی هم اکنون سالانه ۱۳۰ میلیون تن محصولات کشاورزی در کشور تولید می شود.
اقدامات دولت در عرصه روستایی چه بوده است؟
تکمیل زیرساخت ها و بهبود وضعیت اشتغال روستایی: در ادامه مجموع طرح های انجام شده در دولت سیزدهم، اقدامات در عرصه توسعه روستایی می آید.

احیا واحدهای تولید: در ادامه کارنامه دولت سیزدهم گفتنی است؛ بیش از ۸ هزار و ۷۷۰ واحد راکد و نیمه فعال در دولت سیزدهم در عرصه های مختلف صنعتی، کشاورزی، خدماتی و معدنی احیا شده است.
برنامه نهضت احیای واحدهای اقتصادی برای سال ۱۴۰۳ احیای ۶ هزار و ۵۰۰ واحد جدید است که ۱۰۰۰ واحد تحت عنوان نهضت نوسازی ماشین آلات صنعتی، ۱۰۰۰ واحد با بهره گیری از منابع مردمی، ۵۰۰ واحد از واحدهای راکد تحت تملک بانکها و ۴ هزار واحد با شیوه قبل احیا می شود.
همچنین باتوجه به نامگذاری سال جدید تحت عنوان «سال جهش تولید با مشارکت مردم» و شناسایی شبکه ۳۲۰۰ نفری احیاگران مردمی، تا کنون بیش از ۱۰۰۰ احیاگر مردمی با برگزاری ۳ رویداد تخصصی «تأیید صلاحیت احیاگران» برای احیای واحدهای اقتصادی آموزش دیده اند تا از مشارکت نیروهای مردمی برای احیای واحدهای اقتصادی و جهش تولید در کشور استفاده گردد که این احیاگران، شامل احیاگران واحدهای اقتصادی شامل شرکت های دانش بنیان، پیشران، احیاگری، گروههای جهادی و مردمی، سرمایه گذاران، کلینیک های کسب وکار، شرکت های مشاوره سرمایه گذاری و نهادهای تامین مالی هستند.
در حوزه تألیف و ترجمه، ترجمه و تدوین بیش از ۵ کتاب در عرصه احیا واحدهای اقتصادی شامل احیای پایدار، تامین مالی، حقوقی و بانکی و مدیریت دانش، انعقاد تفاهمنامه های تخصصی با دستگاه های اجرائی با بوجودآوردن شبکه همراهان پشتیبان نهضت احیای واحدهای اقتصادی و پیگیری و به عاقبت رساندن بیش از ۴۵۰ پرونده حقوقی و بانکی را از دیگر اقدامات این نهضت برشمرد.
با توجه به بهره برداری از اولین پارک و پردیس علم و فناوری تخصصی احیا در استان البرز، سال قبل سامانه رصد پایش و نظارت و ارزیابی بر احیاگران، احیا جویان و زیست بوم احیا به بهره برداری رسید و مرکز پیگیری های ویژه استانی برای راهبری احیا در استانهای سراسر کشور راه اندازی و ۲۰ تور تخصصی احیا و ۶ جشن احیای واحدهای اقتصادی نیز در کشور اجرا شد.
گفتنی است؛ بوسیله سامانه رصد و تحلیل واحدهای تولیدی، می توان بر واحدهای نیمه فعال و تعطیل، واحدهای احیا شده، احیاگران، حوزه فعالیت، میزان سرمایه، مشکلات، جزییات واحدها، مشخصات، لیست و پراکندگی جغرافیایی آنها روی نقشه نظارت و تحلیل داشت.

منبع: