اجاره گزارش می دهد: از پرنده ای که دستور نمی گیرد تا دعا به جان دلال!

مرکزی مرغ بعنوان یکی از کالاهای پرمصرف در سبد غذایی ایرانی ها در سالهای اخیر با نوسانات جدید در حوزه عرضه و قیمت روبرو شده است تا جائی که رشد شتابان قیمت گوشت مرغ و از سویی کمبود آن در ماه های اخیر ابعاد نگران کنندهای پیدا کرده و مصرف کنندگان و تولیدکنندگان این کالا در کشور را در وضعیت دشواری قرار داده است، با عنایت به دیرینه بودن این شرایط در بازار مرغ، این پرسش مطرح می شود که چرا مشکلات صنعت مرغداری برطرف نمی گردد تا عرضه و تقاضای این کالای پرمصرف در وضعیت ثبات قرار گیرد.
در همین رابطه یک کارشناس علوم دامی و فعال در صنعت مرغ در ساوه با اشاره به برطرف شدن نسبی مشکل تامین نهاده های دامی به ایسنا اظهار داشت: هم اکنون عمده ترین مشکل صنعت مرغداری در ایران دستوری کردن قیمت مرغ است. از آنجاکه صنعت مرغداری یک صنعتی است که در آن ارزش افزوده وجود ندارد و سرمایه گذاری در این عرصه از ریسک بالایی برخوردار است، پس باید حاشیه سود امنی داشته باشد، اما با دستوری کردن قیمت مرغ حاشیه سود امن آن از بین می رود.
“سیدعلی کاظمی” درباب دستوری کردن قیمت مرغ اظهار داشت: متاسفانه دولت به بهانه جلوگیری از افزایش قیمت، وقتی قیمت مرغ به دلیلهای مختلفی افزوده می شود، مانع از افزایش قیمت می شود ولی موقعی که قیمت آن رو به کاهش می رود کسی نیست که مانع از کاهش قیمت این کالای پرمصرف شود. این رویه دستوری کردن قیمت به صنعت مرغداری لطمه وارد میکند.
وی با تاکید بر اینکه تولید مرغ در شرایطی که همیشه ابزار نظارتی بر جلوگیری از افزایش قیمت مرغ وجود داشته و هیچ واکنشی نسبت به کاهش قیمت آن صورت نمی گیرد، کار عاقلانه ای نبوده و توجیه اقتصادی ندارد، اظهار نمود: کاهش میزان تولید مرغ در کشور به سبب دستوری کردن قیمت و نیز سیاست دوگانه ای است که دولت درباب افزایش یا کاهش قیمت مرغ اتخاذ می کند.
وی خواهان خرید تضمینی مرغ توسط دولت برای رونق در تولید این کالا شد و اضافه کرد: اگر دولت تضمین دهد که مرغ با یک قیمت ثابت در بازار عرضه می شود و نوسانات قیمتی آن جزئی باشد، پس تولیدکننده به سبب حاشیه امنی که در تولید برای او به وجود آمده مبادرت به جوجه ریزی خواهدنمود و یقین دارد که اگر قیمت مرغ حتی کاهش هم یابد دولت مابه التفاوت آنرا در قالب خرید تضمینی پرداخت خواهدنمود. مثلا یک نرخ تضمینی از طرف دولت به مرغدار اعلام گردد و با تامین نهاده های دامی اعلام نماید که قیمت مرغ با هر نوسانی که مواجه شود این دولت می باشد که با نرخ اعلامی تضمینی، مبادرت به خرید از تولیدکننده خواهدنمود.
کاظمی با تاکید مجدد بر اینکه دستوری بودن قیمت مرغ باید فراگیر و نسبت به افزایش یا کاهش همزمان صورت گیرد، اظهار داشت: تامین جوجه هم باید تابع عرضه و تقاضا در بازار باشد و اگر قیمت جوجه نیز دستوری باشد برای تولیدکننده توجیه ندارد.
افزایش سه هزار تومانی قیمت جوجه!
وی درباب میزان رضایت تولیدکنندگان مرغ از اعلام نرخ ۲۴۹۰۰ تومان برای مصرف کننده اظهار داشت: این قیمت مصوب زمانی برای تولیدکننده سودآور است که قیمت جوجه چهار هزار تومان باشد نه هفت هزار تومان. مرغی که این روزها به بازار عرضه می شود با جوجه چهار هزارتومانی تولید و روانه بازار مصرف شده است در صورتیکه امروز قیمت جوجه به هفت هزار تومان بالا رفته است و اگر مرغدار بخواهد با جوجه هفت هزار تومانی جوجه ریزی کند اساسا تولید مرغ با قیمت ۲۴۹۰۰ تومان مقرون به صرفه نیست. از طرفی حقوق کارگر پیش از عید، ماهانه سه میلیون تومان بوده است و در سال جدید به بالای پنج میلیون تومان بالا رفته است. بدین سبب قیمت تمام شده برای تولیدکننده در سال جدید بالا رفته است.
این کارشناس علوم دامی در ادامه به افزایش قیمت زیرساخت های مرغداری نظیر هزینه های نگهداری، تعمیر، نیروی انسانی و… اشاره نمود و اضافه کرد: بعنوان مثال قیمت دستگاه تصفیه آب مرغداری از ۱۱ میلیون تومان به ۶۰ میلیون تومان بالا رفته است. در شرایطی که اینطور افزایش قیمت ها را شاهد می باشیم، دستوری کردن نرغ مرغ کار منطقی نیست.
او با اشاره به اینکه قیمت مصوب خرید مرغ زنده از طرف کشتارگاه ها ۱۷۱۰۰ تومان، درب کشتارگاه ۲۳ هزار و ۳۰۰ تومان و قیمت مرغ گرم برای مصرف کننده ۲۴ هزار و ۹۰۰ تومان اعلام شده است، اضافه کرد: زمانی این قیمت برای تولیدکننده مقرون به صرفه است که قیمت جوجه و هزینه تمام شده نظیر نیروی انسانی و کرایه حمل و نقل با نرخ سال قبل یکی باشد، در غیر این صورت اگر افزایش قیمت حتی در قیمت جوجه هم صورت بگیرد به هیچ وجه توجیه اقتصادی ندارد.
وقتی وجود دلال بهتر از نبودنش است!
وی در ادامه با اشاره به اینکه دلالی در صنعت مرغ بعنوان یکی از اجزای شکل گیری تولید این کالا شمرده می شود، اضافه کرد: به سبب شرایط مالی تعدادی از مرغداران که در نتیجه نوسانات قیمت مرغ صورت می گیرد، تعدادی از آنها توان پرداخت نقدی خرید نهاده های دامی یا جوجه را ندارند. براین اساس برای تامین نقدینگی متوسل به دلالان می شوند و با پرداخت سود به دلال نهاده دامی را تامین می کرد.
این تولیدکننده مرغ اشاره کرد: حذف دلال از صنعت مرغ کار بسیار خوبی است البته به شرط آنکه نقدینگی به اندازه کافی در میان مرغداران وجود داشته باشند یا با تسهیل در امور، نیازی به حضور دلال نباشد.
وی درباب همکاری جهادکشاورزی و دامپزشکی درباب تولید مرغ اظهار داشت: خیلی از مشکلاتی که گریبانگیر صنعت مرغ است ارتباطی به جهادکشاورزی یا دامپزشکی ندارد و باید حوزه اقتصادی دولت سازوکاری را فراهم آورد که عرضه و تقاضا متناسب باشد و با قیمت توافقی نیاز مصرف کننده را تامین کند.
مشکل کرونا در میان دیگر مشکلات مرغداران گم است
کاظمی درباب لطمه هایی که صنعت مرغداری متاثر از شیوع کروناویروس متحمل شده است، اظهار داشت: به قدری مشکلات بزرگتری پیش روی تولیدکنندگان مرغ وجود دارد که شیوع بیماری کرونا در این صنعت گم است و خیلی دیده نمی گردد.
او بیان کرد: اگر مقرر است از تولید کننده حمایت شود باید زمانی که قیمت مرغ کاهش می یابد دولت مداخله کرده و مانع از لطمه رسیدن تولیدکنندگان شود یا قیمت مرغ مانند خیلی از کالاهای دیگر آزاد شود و متناسب با تقاضای بازار مرغ مورد نیاز مردم ارائه شود.
معضل قیمت های پشت بارنامه
وی خواهان جلوگیری از سو استفاده عده ای درباب کرایه حمل و نقل شد و اضافه کرد: باید سازوکاری فراهم گردد تا قیمت هایی که در اصطلاح پشت بارنامه از آن یاد می شود برچیده شده و دست دلالان از گرفتن کرایه مازاد بر بارنامه قطع شود، چونکه افزایش قیمت کرایه حمل و نقل منجر به افزایش قیمت تمام شده خواهد شد.
نوسان قیمتی نهادها
رئیس هیات مدیره تعاونی مرغداران نمونه ساوه نیز به کافی بوده نهاده های دامی در کشور برای تامین نیاز مرغداران اشاره نمود و اظهار داشت: نوسانات قیمتی در خرید نهاده های دامی و زمان بر بودن تحویل آن از با اهمیت ترین مشکلات پیش روی صنعت مرغداری است.
“جواد مقدم” اضافه کرد: یکی از دلیلهای طولانی بودن زمان دریافت نهاده های دامی، خرید از بندر و ذخیره سازی آن در مرکز استان و سپس توزیع در شهرهای تابعه استان است در صورتیکه نهاده می تواند حتی با کرایه کمتر و مستقیما از بندر به شهرستان ها منتقل شود.
گردانی دارو و کمبود جوجه
وی به نایاب بودن برخی داروها و گرانی آنها اشاره نمود و اضافه کرد: خوشبختانه مشکل جدی برای تامین واکسن وجود ندارد اما قیمت دارو و واکسن گران شده و این افزایش قیمت هزینه تمام شده تولید را بیشتر می کند.
او به کمبود جوجه نیز اشاره نمود و اضافه کرد: اکنون تعدادی از تولیدکنندگان با مشکل تامین جوجه مواجهند و کمبود جوجه باعث شده است که با قیمتی فراتر از قیمت مصوب دولتی که ۴۸۰۰ تومان اعلام شده و به قیمت ۶ الی هفت هزار تومان به تولیدکننده ارائه شود.
مقدم به تامین نیاز مردم به مرغ اشاره نمود و اضافه کرد: در اسفندماه سال قبل و فروردین ماه سال جاری دو برابر تولید ماه های بهمن و دیماه در شهرستان ساوه مرغ عرضه شده است.
وی بیان کرد: قیمت مصوب فعلی که ۲۴۹۰۰ هزار تومان اعلام شده است با قیمت جوجه و نهاده های دامی سال قبل همخوانی دارد و چنانچه هزینه تمام شده افزایش یابد، اساسا مقرون به صرفه نیست.
ضرورت یکسان سازی قیمت عرضه مرغ/دولت دست از دخالت در فرآیند تولید مرغ بردارد
او با اشاره به اینکه یکسان سازی قیمت عرضه مرغ لازم است تا نه مصرف کنندگان زیان ببینند و نه مرغداران متضرر شوند، اظهار داشت: باید برنامه صحیح و دقیقی درباب تولید مرغ اندیشیده شود تا قیمت مرغ مرتبا در حال نوسان نبوده و تولیدکننده و مصرف کننده متضرر نشوند.
این تولیدکننده مرغ در ساوه وابستگی صنعت مرغ در ایران به نژاد مرغ اجداد را از دیگر مشکلات پیش روی تولیدکنندگان برشمرد و اضافه کرد: باید سازوکاری فراهم گردد که به سمت بی نیازی از واردات مرغ اجداد حرکت نماییم.
وی بیان کرد: شرایط کرونائی سبب تعطیلی رستوران ها و مراکز عرضه موادغذایی شده و به همین دلیل میزان مصرف مرغ کاهش یافته است، اما با این وجود به سبب متعادل بودن قیمت مرغ، میزان عرضه با تقاضا همخوانی دارد.
مقدم در ادامه خواست تا دولت دست از دخالت در فرآیند تولید مرغ بردارد و یقین بداند تولیدکننده به نسبت تقاضای بازار ساخته و با قیمت مناسب و آنالیز شده عرضه خواهدنمود.
کاهش جوجه ریزی در ساوه/نگرانی هایی برای صنعت مرغداری
مدیر جهادکشاورزی شهرستان ساوه نیز تعداد واحدهای مرغ گوشتی در شهرستان ساوه را ۷۵ واحد با ظرفیت جوجه ریزی در هر دوره به میزان دو میلیون قطعه بیان کرد و اظهار داشت: در فروردین ماه سال جاری بیش از ۲۰۰ هزار قطعه جوجه ریزی صورت گرفته است در حالی که این میزان در زمان مشابه سال قبل و در اولین ماه از سال قبل ۵۴۰ هزار قطعه بوده است.
“حسن شریفی” در ادامه به با اهمیت ترین مشکلات پیش روی تولیدکنندگان مرغ در ساوه اشاره نمود و اضافه کرد: بالا رفتن قیمت جوجه، افزایش هزینه حمل و نقل نهاده های دامی، عدم تامین بموقع نهاده های دامی، بالا رفتن هزینه نیروی انسانی و دستمزد کارگری، گرانی داروها، مکمل ها و افزودنی هایی که در مرغداری ها بکار می رود و سبب افت محسوس در میزان جوجه ریزی شده، جای نگرانی دارد.
وی بیان کرد: در صورت برطرف نشدن مشکلات تولیدکنندگان مرغ میزان جوجه ریزی روند نزولی به خود می گیرد و طبیعی است که از نیمه دوم اردیبهشت ماه و خردادماه اساسا با کمبود در عرضه مرغ در بازار روبه رو شده و در تامین نیاز مردم به این کالا با چالش روبرو خواهیم شد.
مدیر جهادکشاورزی ساوه با اشاره به مصرف مرغ ماهانه این شهرستان اظهار داشت: بر طبق برآوردهای صورت گرفته در صورتیکه روزانه ۱۵ هزار یا ماهانه ۴۵۰ هزار قطعه مرغ در بازار این شهرستان ارائه شود نیاز مردم به مصرف این کالا به طور کامل تامین خواهد شد.
وی اشاره کرد: با ادامه این روند می بایست به میزان دو برابر مرغ تولیدی شهرستان را از سایر نقاط کشور تامین کرد تا با بحران کمبود مرغ در آینده مواجه نشویم.
شریفی اشاره کرد: در صورت تامین نهاده های دامی و عرضه جوجه با قیمت حدود چهار هزار تومان اساسا تولیدکنندگان با اطمینان خاطر نسبت به جوجه ریزی مبادرت به تولید می کنند و مصرف کنندگان نیز با آرامشی که در بازار به لحاظ تامین نیاز آنها حاکم خواهد شد و البته با قیمت مصوب دولتی مبادرت به خرید و تهیه این کالا خواهند کرد.
خبرگزاری ایسنا در سلسله گزارشات و میزگردهای اقتصادی خود که با محوریت الزامات تحقق شعار سال انتشار و یا تشکیل می شود همیشه بر پشتیبانی از واقعی تولید نه در حرف بلکه در عمل در گفتگو با کارآفرینان و تولیدکنندگان تاکید کرده است.
در میزگردی که در سال ۱۳۹۹ با حضور تولیدکنندگان صنعتی در ایسنا برگزار و گزارش آن در چهارم تیرماه همان سال با عنوان” تولیدکننده را به حال خود رها کنیم” بر روی خروجی این خبرگزاری انتشار یافت، به خوبی به این مساله پرداخته شد تا جائی که رئیس انجمن مدیران صنایع ساوه در این میزگرد به اعمال قوانین دست و پاگیر برای کاهش ظرفیت تولید از طرف حاکمیت اشاره نمود و اظهار داشت: اگر دولت بنای حمایت واقعی را ندارد لطفا دست از سرمان بردارد و به حال خودمان رهایمان کند چونکه حمایت های غیرواقعی منجر به بدتر شدن شرایط تولید می شود.
سعید رضوانی معتقد می باشد که قوانین کشور ما بازدارنده است نه حمایت کننده، این قوانین بازدارنده جای خودرا به قوانین حمایت کننده داده و صنعت را نابود کرده است.
وی اظهار داشته بود: تمامی مسئولان به مشکلات صنعت و تولید واقفند و در تمامی جلسات حق را به تولیدکننده می دهند، اما اقدام عملی برای برون رفت از مشکلات صورت نمی گیرد و تنها با تصمیمات شتابزده فاقد کارشناسی دست و پای تولید را می بندند.
به نظر می رسد که در حوزه تولیدات کشاورزی و دامی نیز باید بدین ترتیب عمل کرد و دست از سرد تولید برداشت تا دست و پای تولید بسته نشود و یا بگفته این تولیدکننده مرغ، دولت نباید این کالای پرمصرف از عرضه تا تقاضا را دستوری کند.
اصلاح قیمت عرفی و مصوب جوجه مرغ، دستوری شدن قیمت مرغ، مشکلات خرید نهاده های دامی، حضور دلالان و واسطه ها، مشکلات تهیه بموقع واکسن و دارو همچون مشکلاتی است که مرغداران بدان اشاره دارند و این مشکلات مختص یک بازه زمانی خاصی نبوده و در طول سال با فرازونشیب های مختلفی مواجه می باشد، مثلا در یک دوره جوجه ریزی، جوجه با قیمت مصوب موجود است، اما کمبود نهاده وجود دارد یا هزینه نیروی انسانی بالا رفته و بسیاری مشکلات دیگر بر سر راه تولیدکنندگان بوجود می آید.
هم افزایی بین دولت و بخش خصوصی، متشکل از فعالان صنعت مرغداری و تشکل های صنفی به جهت اینکه برای همیشه مشکلات موجود در این عرصه برطرف شود ضرورت دو چندان دارد تا برای دفعات مکرر شاهد پر کشیدن مرغ از مغازه های عرضه این کالا نباشیم.

منبع: