اجاره: به اعتقاد محققان به اندازه گستره اقلیمی کشور با تنوع ژنتیکی که دارد، هم اکنون بدون توجه به این تنوع اقدام به واردات ارقام کشاورزی می گردد که با وضعیت اقلیم و خشکسالی های متوالی کشور سازگار نیست.
احمد طاهری، مدیر عامل تشکل توسعه پایدار دشت گرمسار در گفت وگو با خبرنگار ایسنا، با اشاره به لزوم حفاظت از تنوع زیستی، اضافه کرد: علی رغم تاکیدات بسیار بر حفظ ذخایر ژنتیکی در بخش کشاورزی، ولی متاسفانه این لزوم نه در مزارع مشاهده می گردد و نه در سطح جامعه و این در شرایطی است که ایران زیستگاه و ذخیره گاه ذخایر ژنتیکی غلات در دنیا است.
وی ادامه داد: در دنیا هلالی به نام “هلال غلات” وجود دارد که از روسیه آغاز می گردد و مرکز این هلال در خاورمیانه در میان النهرین، دجله و فرات، عراق و ایران است. از این رو باید به ذخایر ژنتیکی غلات در کشور توجه گردد.
طاهری با اشاره به واردات بعضی از اقلام کشاورزی به کشور، تصریح کرد: در واردات محصولات کشاورزی به این امر توجه گردد که برخی اقلام پر بازده با نیازهای اکولوژیکی کشور سازگار نیستند، به این مفهوم که بعضی از آنها نیاز به آبیاری های زیادی دارند که باعث تخلیه منابع آبی کشور خواهد شد.
این فعال حوزه توسعه پایدار افزود: این در شرایطی است که ارقام بومی زیست سازگار با شرایط و اقلیم کشور هستند و با اکولوژی هم سازگارند.
طاهری با اشاره به تغییرات اقلیم و خشکسالی های مختلف در کشور بر لزوم توجه به امنیت غذایی تصریح کرد و اظهار داشت: ما به دنبال امنیت غذایی هستیم که به دنبال آن حاکمیت غذایی را به همراه دارد. در حاکمیت غذایی این امر باعث توجه قرار می گیرد که چه ژنوتیپ و رقمی وارد کشور می شود، ارقام مورد استفاده در کشور چه میزان در صادرات و واردات ما اثرگذار می باشد و اینکه آیا این ارقام در ۲۰ سال آینده که کشورها تمایلی به صادر کردن محصولات غذایی نداشته باشند، می توانند برای ما امنیت غذایی داشته باشند یا خیر.
مدیر عامل تشکل توسعه پایدار دشت گرمسار با تاکید بر اینکه هم اکنون در حال از دست دادن منابع ژنتیکی هستیم، حفظ این ذخایر را باعث تامین امنیت غذایی و حفاظت از کل کشور دانست.
وی با اشاره به دلایل فرسایش ذخایر ژنتیکی، تصریح کرد: روی آوردن به ارقام وارداتی یکی از عوامل فرسایش و تخریب منابع ژنتیکی است؛ چراکه این ارقام سازگار با شرایط کشور نیستند.
طاهری با اشاره به اینکه ایران سرزمین تولید ذرت نیست، ولی در حال تولید این محصول هستیم، اظهار نمود: تولید این محصول علاوه بر مصرف آب زیاد، حاصلخیزی زمین را دچار اختلال می کند.
به گفته این محقق، چندین شرکت بزرگ دنیا بر روی چندین محصول چون سویا، ذرت و کانولا متمرکز شدند و تحقیقات و سرمایه گذاری آنها بر روی این محصولات است و این شرکت ها با تحقیقاتی که انجام می دهند، قابلیت هایی را به این محصولات می دهند که متعلق به ما نیست و با طبع و طبیعت کشور سازگاری ندارد.
طاهری در عین حال با تاکید بر اینکه اگر سویا و ذرت از چرخه غذایی حذف شوند با تهدید امنیت غذایی مواجه می شویم، ادامه داد: ما سرزمین تولید “نان” در حالیکه روز به روز نان را از دست می دهیم، به سمت “برنج” گرایش داریم.
وی با اشاره به اینکه این رویکرد باعث از دست رفتن ارقام کیفی محصولات کشاورزی خواهد شد، خاطرنشان کرد: در بعضی موارد ارقامی به کشور وارد می گردد که نیاز به ۱۰ بار آبیاری دارد، در حالیکه ارقام بومی نیاز به ۴ بار آبیاری دارند که بدین ترتیب می توانیم محصولات کیفی را تولید نماییم.
مدیر عامل تشکل توسعه پایدار دشت گرمسار تصریح کرد: هم اکنون ما از امتیاز تنوع زیستی برخوردار هستیم و باید از آن بهره مند شویم.
طاهری در مورد عرضه ارقام تراریخته مقاوم به شوری و خشکی، خاطرنشان کرد: یکی دیگر از عوامل فرسایش ذخایر ژنتیکی، محصولات تراریخته، بذرهای تراریخته و هیبرید است و مشاهده می نماییم که کشورهای بزرگ سردمدار تولید محصولات تراریخته امروزه بیشتر تمایل به صادرات این محصولات دارند.
وی با تاکید بر اینکه سرمایه آینده در اختیار کشورهایی است که ذخایر ژنتیکی را در اختیار داشته باشند، اضافه کرد: واردات بذور از کشورهایی چون کشورهای اروپایی که اختلاف دما در آنها کم است، اقدام درستی نیست؛ چراکه ما به اندازه گستره اقلیم، تنوع ژنتیکی داریم و باید به سمت استفاده از این پتانسیل ها برویم.
