گزارش اجاره؛ آنچه باید رهبران دنیا در نتایج اقتصادی ویروس کرونا بدانند

اجاره: مجموعه گزارش ها، مقالات و اقدامات سیاستی پیشنهادی موسسه مکنزی به مدیران ارشد اجرایی دنیا در مقابله با نتایج اقتصادی ناشی از ویروس کرونا، گردآوری و در چارچوب پرسش و پاسخ طراحی و منتشر گردید.
به گزارش اجاره به نقل از مهر، انتشار ویروس کرونا، اقتصاد دنیا را متوقف کرده است. حال صندوق بین المللی پول از آغاز رکودی عمیق در اقتصاد جهان خبر می دهد که خیلی از کسب و کارها، بازارهای مالی جهانی و بورس های منطقه ای را تعطیل کرده است. در این میان دولتها در کشورهای مختلف تلاش نموده اند تا بتوانند زمینه ساز کمک به مشاغل و تولیدکنندگان خود شوند تا بلکه بتوانند از این بحران سربلند بیرون آیند. در این میان مؤسسه مکنزی بعنوان یکی از مؤسسات اقتصادی مطرح دنیا، به سوال های گوناگون مطرح از طرف صاحبان کسب و کار در این روزهای سخت اقتصادی پاسخ داده است. امیررضا سوری، عضو هیأت علمی مؤسسه مطالعات و پژوهش های بازرگانی وزارت صنعت، معدن و تجارت در گفتگوی اختصاصی با خبرنگار مهر به بررسی سفارش های مؤسسه مکنزی به اقتصادهای دنیا برای عبور از بحران کرونازدگی اقتصاد آنها پرداخته است.
وی می گوید: آنچه که رهبران دنیا باید در نتایج اقتصادی ویروس کرونا بدانند، درست در گزارش طرح شده از طرف مؤسسه مکنزی یاد شده قرار گرفته است. سوری تلاش دارد تا در این گفتگو مجموعه گزارش ها، مقالات و اقدامات سیاستی پیشنهادی مؤسسه مکنزی به رهبران ارشد دنیا در مقابله با نتایج اقتصادی ناشی از ویروس کرونا را مرور کرده و از گردآوری های صورت گرفته در این عرصه، در چارچوب پرسش و پاسخ سخن به میان آورد.
او معتقد می باشد که ویروس کرونا پیش از هر چیز، یک چالش جهانی بشردوستانه است، چونکه هزاران متخصص بهداشت، قهرمانانه زندگی خودرا در معرض خطر قرارداده اند و با این ویروس می جنگند.
به گفته سوری، دولت ها و صنایع این چالش را درک کرده و با همکاری با هم از قربانیان و خانوداه های آنها حمایت می کنند و به دنبال واکسن معالجه آن هستند؛ بدین سبب هدف از این مطالعه کمک به رهبران در درک بهتر وضعیت کنونی، پیامدها اقتصادی شیوع بیماری بر دولت ها و شرکت ها، تحولات جهانی در دوران پساکرونا است.
رهبران دنیا با چه تصمیم گیری های پیچیده ای مواجه خواهند شد؟
– در بحران کنونی تصمیم های رهبران تحت تأثیر گستردگی، سرعت و تلفات انسانی ناشی از شیوع بیماری؛ محدودیت های سفر و الزامات قرنطینه؛ بسته شدن مرزها؛ اختلال در زنجیره تامین کالاها است. اطلاعات ناقص، مشکلات فنی، عدم تمایل به همکاری مردم، فشارهای سیاسی و عدم تجربه مشابه می تواند منجر به تصمیم های اشتباه و فاجعه بار شود، اما اتخاذ استراتژی کارآمد، قابل انعطاف و پایبند به ارزش های اجتماعی و همین طور حضور رهبران پاسخگو با قضاوت خوب، قاطع و بداهه ساز (در صورت لزوم) می تواند تاخیرها و نارسایی های اجرای را به حداقل برساند.
در این شرایط واکنش مردم به بقا و تامین نیازهای اساسی معطوف است؛ پس نشان دادن همدلی، تزریق محدود خوش بینی و اقدامات حمایتی می تواند در ارتقا امنیت روانی مؤثر باشد. رهبران، باید آحاد مردم را برای محدودیت های سفر و الزامات قرنطینه قانع کنند و به آنها گوشزد نمایند که هر چه روند بحران طولانی تر شود باید خودرا برای چالش بزرگ تری آماده کنند.
وادار کردن مردم به گذشتن از آزادی های شخصی و انجام پروتکل های رفتاری مشخص، بسیار پیچیده است و هیچ پاسخ یکنواختی برای آن وجود ندارد و در هر کشور و منطقه اقلیمی، متناسب با حساسیت ها و شرایط خاص آن منطقه باید تصمیم گیری شود. از طرفی ما نیاز به ایجاد و اجرای پروتکل هایی داریم که به ما امکان دهند به سرعت محدودیت های برخی مناطق را لغو نمائیم. اینگونه پروتکل های رفتاری و مداخلات پویا به دولت ها کمک می نماید تا زودتر از موعد، محدودیت ها را آزاد و زندگی را به روال عادی بازگردانند.
رهبران باید اطمینان حاصل کنند که افراد توانمندی را برای تصمیم گیری ها انتخاب نموده اند و با تحول بحران، افراد جدیدی را به ساختار تزریق نمایند. در این شرایط باید از انواع متخصصان و افرادی که بتوانند پیش بینی های کلان اقتصادی را به روز کنند؛ بهره بگیرند. آنها اطلاعات را گردآوری و چاره هایی را ابداع می کنند یا فرآیندهای موجود را اصلاح و سازماندهی مجدد می نمایند.
پس از اختتام بحران، ارتباطات با مردم نباید قطع شود. ارائه یک چشم انداز واقع بینانه، می تواند تأثیر قدرتمندی بر مردم گذاشته و آنها را ترغیب به پشتیبانی از دولت ها نماید. برای دستیابی به سطح قبلی تولید و تجارت، دولت ها باید ارزیابی مجددی از کل سیستم تجاری داشته باشند و برای اقدامات احتمالی برنامه ریزی نمایند.
کدام اقتصادها از شیوع ویروس کرونا لطمه بیشتری خواهند دید؟
رهبران دنیا فهمیده اند که مقیاس، سرعت و تأثیر اقتصادی این ویروس بطور غیرمنتظره ای شدت یافته و بر اقتصاد جهانی تأثیر گذاشته است و با سیاست های اقتصادی گذشته، قابل مدیریت نمی باشد. بطور معمول در شرایط رکودی، مصرف کنندگان خریدهای خودرا کاهش و به تعویق می¬اندازند و در بحران کنونی پیش بینی می شود ۴۰ تا ۵۰ درصد از هزینه های اختیاری مصرف کنندگان کم شود. در بیشتر اقتصادهای پیشرو مخارج مصرف کنندگان در حدود دو سوم اقتصاد را تشکیل می دهد.
با توجه به ارقام فوق، برآوردها حاکی از آنست که بیشترین لطمه به آمریکا و اقتصادهای بزرگ منطقه یورو (که در حدود نیمی از مخارج خانوارها، هزینه های مصرفی است) وارد شود. آنچه بحران کنونی را با سایر بحران ها متفاوت می کند، آن است که مردم هزینه های رستوران، مسافرت و سایر خدمات را حذف کرده اند که این خود بر وخیم تر شدن بحران دامن خواهد زد؛ پس کشورهایی که اقتصاد آنها متکی بر گردشگر است نیز لطمه های جدی خواهند دید. ارزیابی کارهای اقتصادی بیان کننده آن است که بیشترین لطمه به ترتیب بر کسب و کارهای خرد، صنعت هوانوردی، گردشگری، هتلداری، صنایع کارخانه¬ای و در نهایت صنایع راهبردی وارد خواهد شد. هر چند سیاست های فعال اعتباری و افزایش مخارج دولت ها به کاهش تأثیرات اقتصادی کمک می کن؛ د ولی بعید است به اندازه کافی سریع و بطور کامل نتایج آنرا جبران نماید.از چه زمانی کارهای اقتصادی به حالت عادی بازخواهد گشت؟
این امر بسته به مقیاس قرنطینه، محدودیت های اعمال شده در سفر ها، کارهای دورکاری، کاهش تعداد مصرف کنندگان و میزان هزینه های تجاری، متفاوت خواهد بود و پیش بینی می شود حداقل تا اختتام فصل دوم شیوع ویروس کرونا به طول بیانجامد ولی در شرایطی که وضعیت تحت کنترل نباشد و مصرف کنندگان همچنان مجبور باشند که در خانه ها بمانند، شرکت ها ورشکسته، اخراج کارگران تشدید و قراردادهای سرمایه گذاری از دست خواهند رفت، که این امر منجر به تشدید رکود و افزایش فشار بر بازارهای مالی خواهد شد. در این شرایط اثر سیاست های پولی به تدریج کاهش خواهد یافت و غلبه بر لطمه های اقتصادی و بازگشت به روال عادی تا فصل سوم یا چهارم شیوع ویروس کرونا و در بعضی کشورها حتی تا دوسال به طول خواهد انجامید.
در کارهای خرده فروشی بسته به تاریخ شروع مجدد مدارس، تعداد استان های درگیر، معیارهای رفتار مصرف کنندگان و نوع فعالیت شرکت ها، بازگشت به شرایط عادی متفاوت خواهد بود ولی پیش بینی می شود از فصل دوم شیوع ویروس کرونا به بعد، کارهای خرده فروشی به حالت عادی باز گردد.
بنگاه های بزرگ با وجود چالش هایی مانند کمبود نیروی کار و مواد اولیه، به سرعت احیا و فعالیت خودرا آغاز خواهند کرد ولی در بنگاه های کوچک و متوسط، کارگران کمتری به سرکار باز خواهند گشت و احتمالاً کارهای صنعتی از فصل دوم شیوع ویروس کرونا به بعد به روال عادی باز خواهد گشت. ولی برای بخش های مانند هتل داری و گردشگری این زمان طولانی تر خواهد بود.
قدرت خرید مردم تحت تأثیر تعداد شرکت های ورشکسته و نیروی کار اخراج شده، کاهش خواهد یافت که این امر تقویت¬کننده مارپیچ رو به پایین متغیرهای فوق و تحت فشار قرار گرفتن بازارهای مالی خواهد شد ولی با اتخاذ استراتژی های کارآمد و سیاستگذاری های منسجم اقتصادی، مارپیچ رو به پایین شکسته و از یک بحران تمام عیار بانکی جلوگیری خواهد شد و پیش بینی می شود از فصل دوم سال پس از شیوع ویروس کرونا قدرت خرید مصرف کنندگان احیا شود.
تأثیرگذاری کرونا بر تحولات آتی جهانی چگونه خواهد بود؟
شوکی در این مقیاس موجب تضعیف پروسه همگرایی و میل به جهانی شدن خواهد شد و اصول اساسی تولید جهانی کمرنگ و شرکت های زنجیره ای کوچک تر خواهند شد. تمایل دنیا به زنجیره تامین جهانی کاهش و توجه بیشتر به ساخت داخل و نزدیک بودن تولید به کاربر نهایی معطوف خواهد شد.
از این پس رهبران توجه بیشتری به حفظ سلامت و ایمنی مردم و شوک هایی اپیدمیک (که آنها را به اندازه شرایط فعلی در معرض خطر قرار دهند) خواهند داشت و در سیاست های بهداشتی و درمانی خود تجدید نظر خواهند کرد. کشورها زیرساخت های بهداشتی و درمانی؛ ذخایر راهبردی دارویی؛ تأسیسات تولید تجهیزات پزشکی و مراقبت های حضوری و مجازی را تقویت خواهند کرد.
در کوتاه مدت بنگاه های اقتصادی با پشتیبانی سیاست های پولی و اعتباری دولت ها تلاش می¬کنند، اعتماد سرمایه گذاران خودرا حفظ و از مشاغل خود محافظت نمایند ولی در بین مدت و بلندمدت شاهد ادغام هایی در بعضی صنایع لطمه پذیر خواهیم بود.
این بحران هر چند لطمه هایی را به برخی مشاغل وارد خواهدنمود ولی فرصت هایی را برای بهبود عملکرد بعضی از کسب و کارها ایجاد می نماید بطور مثال در ارزیابی اقتصادی پروژه ها با انعطاف پذیری مالی در هزینه های سرمایه گذاری های ثابت محاسبه می گردد. تولید و تجارت نسبت به شوک ها مقاوم تر و ذائقه مصرف کنندگان به طرز شایان توجهی به سمت خریدهای آنلاین گرایش پیدا خواهدنمود.
تأثیرگذاری کرونا بر تحولات فن آورانه چگونه خواهد بود؟
اختلالات ناشی از انتشار ویروس کرونا، ترجیحات شهروندان، کارمندان و مصرف¬کنندگان را تغییر خواهد داد. تأثیر این تغییرات در زندگی، آموزش، کار و استفاده از فناوری ها در ضمن ماههای آینده با وضوح بیشتری ظاهر خواهد شد و ساختار صنعت و خدمات، متحول و فرصت های سرمایه گذاری در فناوری های نو تسریع و افزایش خواهد یافت. بدیهی است تجارت آنلاین تقویت خواهد شد و شکل های جدیدی از همکاری با مشتریان در تحویل بموقع، تضمین کیفیت کالای فروخته شده ارائه خواهد شد.
شرکت ها در بخش ها و فرآیندهای تولید، بسته بندی، زنجیره تامین، خدمات بعد از فروش و به طورکل فرآیندها و مدلهای تجاری خود بازنگری خواهند کرد و شکل های جدیدی از اتوماسیون های متکی بر اینترنت اشیا؛ فن آوری های نظارت ازراه دور در مقایس های بزرگ؛ مدیریت ناوگان هوشمند؛ هوش مصنوعی؛ خودرو های خودران؛ فن آوری@های سلامت و ایمنی؛ شبکه های مجازی-خصوصی؛ آموزش الکترونیکی و کار در خانه؛ سمینارها و ویدئو کنفرانس های آنلاین؛ اشتراک اسناد و صدور گواهینامه¬های آنلاین عرضه خواهد شد. پس ضروی است شرکتها قسمتی از سرمایه گذاری خودرا بر توسعه و ارتقا فناوری های نوآورانه اختصاص دهند.
با افزایش کاربردهای حوزه دیجیتال، قیمت سرورها، سخت افزارهای ذخیره سازی، قطعات و تجهیزات شبکه افزایش خواهد یافت و لطمه پذیری ناشی از حملات سایبری تشدید خواهد شد پس تیم های امنیت سایبری باید زیرساخت های سیستم های دسترسی ازراه دور، کار در خانه، تجارت آنلاین و VPN ها را تقویت نمایند، مجموعه این عوامل سبب دگرگونی در ارائه خدمات امنیت سایبری؛ شناسایی رویه های تهدید؛ تهیه نسخه¬های پشتیبان؛ احراز هویت چند مرحله ای و شیوه های مقابله با انواع جدیدی از بدافزارها و فیشینگ ها خواهد شد.
کرونا اقتصاد جهانی را با چه چالش ¬هایی مواجه خواهد کرد؟
هر چند دولت ها تصوری از چالش های ناشی از ویروس کرونا بر کسب وکارهای خود دارند ولی بدلیل عدم تجربه قبلی، امکان فهم چگونگی مقابله با آنرا ندارد. به عبارتی شرایط به وجود آمده ممکنست به لحاظ تئوریک قابل درک باشد اما اتخاذ اقدامات مناسب در واقعیت دشوار است. بازگشت کسب وکارها به سلامت پیش از شیوع ویروس کرونا بسیار چالش برانگیز است، برای اینکه حتی چین روند آرامی را در بازگشت طی می کند و در جستجوی راهکارهایی برای تسریع آن است. بیشتر صنایع نیاز به فعال کردن مجدد کل زنجیره تامین دارند و بسته به زمان اوج شیوع بیماری در مناطق مختلف جغرافیای، زنجیره های تامین جهانی مبتلا به اختلال شده اند. از طرفی جبران نیروی کار از دست رفته، نیاز به استخدام مجدد و آموزش دارد که دستیابی به سطح قبلی بهره وری نیروی کار را کند، می کند. مصاحبه مکنزی با صاحبنظران و متخصصان اقتصادی بیان کننده آن است که اقتصاد جهانی با چالش های افزایش بیکاری جهانی؛ کاهش تقاضا و قدرت خرید مصرف کنندگان؛ کاهش ظرفیت های تولید؛ کاهش تجارت جهانی؛ کاهش رشد اقتصاد جهانی؛ کاهش حمل و نقل و ترافیک هوایی؛ دگرگونی در ساختار صنعتی برخی صنایع؛ تقویت سیاست¬ های تضعیف پول ملی؛ افت قیمت دارایی ها و لطمه پذیری بازارهای مالی؛ افزایش بحران ارزی در کشورهای در حال توسعه؛ افزایش عدم اطمینانی و تقویت استرس های مالی مواجه خواهد شد.
کرونا بنگاههای اقتصادی را با چه چالش هایی مواجه خواهد کرد؟
مصاحبه با صدها شرکت در سراسر جهان بیان کننده آن است که خیلی از شرکتها با پنج چالش، نبود سازوکارهای حمایتی از نیروی کار؛ اختلال در مراکز تصمیم گیری؛ تثبیت زنجیره تأمین؛ از دست دادن مشتریان و استرس های مالی مواجه خواهند شد.
نبود سازوکارهای حمایتی از نیروی کار: در این شرایط ایمن نگهداشتن کارمندان بسیار مهم می باشد، ولی برنامه های شرکتها بسیار پراکنده، محافظه¬کارانه و فارغ از سازوکارهای محافظتی لازم است. بطور مثال غربالگری بر طبق دما مؤثرترین شکل غربالگری نبوده و ممکنست شخص ناقل بدون علامت باشد. با افزایش دورکاری، تهیه تجهیزات محافظ شخصی و مکانیسم های دقیق تر تشخیص می توان از ایمنی کارکنان اطمینان حاصل کرد. از طرفی سازمان ها باید سیاست های حمایتی را درپاسخ به نگرانی های کارکنان تدوین نمایند که به اندازه کافی انعطاف پذیر و به انحاء مختلف خسارت وارده به آنها را جبران نماید. بهره گیری از تجارب سازمان های مشابه می تواند در اتخاذ خط مشی درست به شرکت ها کمک نماید.
اختلال در مراکز تصمیم گیری: تعداد کمی از شرکت ها وقت و تلاش لازم را برای پاسخ های متمرکز به بحران های پیشرو و نیازهای بلندمدت اختصاص می¬دهند و بیشتر به اقدامات کوتاه¬مدت مانند تامین، فروش، بازاریابی متمرکز هستند این امر سبب عدم توانایی پاسخ سریع و کارآمد خواهد شد. شرکت ها باید نمای دقیقی از شرایط به وجود آمده را ترسیم و انعطاف پذیری لازم را در انطباق با تغییرات چشم انداز شرکت به وجود آورند.
تثبیت زنجیره تأمین: برای تثبیت زنجیره تامین، شرکت ها باید برنامه تفصیلی اقدامات مقابله ای داشته باشند و با استفاده از منابع جایگزین، جیره بندی قطعات و ارتباط حداکثری با تامین کننده ها، زنجیره تامین را تثبیت نمایند. از طرفی با بهینه¬سازی ظرفیت تولید، پیش بینی تقاضا و نظارت بر موجودی انبار، تاب آوری زنجیره عرضه را بالا برند ضمن اینکه با تسریع در ارائه خدمات پشتیبانی و اداری و بهینه-سازی مسیر، ظرفیت لجستیک خودرا تقویت نمایند.
از دست دادن مشتریان: شرکتها باید درآمدها، هزینه ها و رفتار مصرف کنندگان را ردیابی و تخمین دقیقی از موجودی و تقاضای نهایی مشتریان داشته باشند. مبادرت به طراحی استراتژی ارتباطات چند جانبه با مشتریان و هماهنگی در بازاریابی و فروش محصولات نمایند.
استرس های مالی: خیلی از شرکت ها به خصوص بنگاه های کاربر به رکود کم عمق و بهبود سریع اقتصاد و بازگشت میزان فروش به سطح قبل خوشبین هستند ولی به تدریج تغییر در درآمدها و هزینه ها را گزارش خواهند کرد. این ارزیابی نادرست سبب اتلاف منابع، تشدید کمبود نقدینگی و حرکت به سمت ورشکستگی خواهد شد پس شرکت ها باید وجوه نقدی و خالص سرمایه را مدیریت کنند و ریسک هایی که می تواند هزینه های عملیاتی را افزایش یا خطوط تولید را متوقف نماید، کاهش دهند و از هم¬اکنون مبادرت به ارزیابی هزینه تامین سرمایه از بازار پول و سرمایه یا شناسایی سرمایه گذاران جدید نمایند.

منبع: