فقط ۱۵ میلیون ایرانی راحت برنج می خرند

به گزارش اجاره قیمت هر کیلو برنج ایرانی در بازار خرده فروشی تا مرز ۴۰ هزار تومان بالا رفته، برنج خارجی هم تا ۳۰ هزار تومان رشد قیمت داشته است.

به گزارش اجاره به نقل از ایسنا، روزنامه «همشهری» در ادامه نوشت: یک سوم از نیاز سالانه بازار برنج ایران از مسیر واردات تأمین می شود؛ وارداتی که به علت مشکلات تحریم و تأمین ارز از آغاز سال گذشته با مشکلات زیادی مواجه گردید و تا آخر سال ۹۹ حجم آن به کمتر از نصف میزان نیاز بازار مصرف داخلی رسید. به قول دبیر انجمن واردکنندگان برنج، با وجود وخامت شرایط کرونایی و اما و اگرهای مبادلات کالا و مسافر با هند، واردات برنج از این کشور قطع نشده، اما مشکلات کلی واردات همچنان به قوت خود باقی است که بازار را به شدت تحت تاثیر قرار داده است.

در گفتگو با مسیح کشاورز، دبیر انجمن واردکنندگان برنج، شرایط بازار برنج را بررسی نموده ایم.

از همین نقطه مبادلات تجاری با هند گفتگو را آغاز نماییم. با عنایت به قیمت بالا و بروز مشکل در مبادلات تجاری طی سال گذشته، آیا هنوز خرید برنج از هند انجام می شود؟

خرید برنج از هند بطور قطع داریم، اما حجم خرید بسیار کاهش یافته و قابل مقایسه با سالهای قبل نیست. البته واردات برنج هندی توجیه اقتصادی ندارد؛ چون قیمت تمام شده برنج هندی در بازار به برنج ایرانی بسیار نزدیک شده و خیلی از مصرف کنندگان برنج هندی، با قیمت های کنونی، دیگر توان خرید آنرا ندارند. در این شرایط برخی از تجار فقط به جهت اینکه برندشان در بازار حفظ شود، هنوز از هند برنج وارد می کنند.

در سال ۹۹ در مجموع چقدر برنج وارد شد؟

در سال قبل تا ۸۷۰ هزار تن برنج وارد کشور شد که اگر دولت هم ۲۰۰ هزار تن برای ذخایر احتیاطی وارد کرده باشد، واردکنندگان خصوصی ۶۰۰ هزار تن برنج وارد کرده اند؛ درحالی که در سال ۹۸، رقم واردات برنج یک میلیون و ۶۵۰ هزار تن بود. این مقایسه نشان داده است سال گذشته ۵۰ درصد میزان نیاز هرساله کشور برنج وارد شده است.

علت کاهش ارقام واردات برنج چیست؟

تقاضا برای واردات به علت مشکلات پرداخت ارز و گرانی دلار به شدت کاهش پیدا کرده است.

تحلیل شما از آثار کاهش واردات چیست؟

نکته مهم این است که مسؤلان وقتی این اعداد و ارقام را کنار هم می گذارند و کاهش واردات و افت تقاضا را در بازار با هم مقایسه می کنند و به این نتیجه می رسند که مصرف کننده برنج وارداتی با گران شدن آن حتما به مصرف برنج ایرانی روی آورده؛ درحالی که این نتیجه گیری به اعتقاد من درست نیست؛ کسی که تا سال گذشته توان خرید برنج ایرانی را داشته، هنوز هم دارد، ولی کسی که مصرف کننده برنج وارداتی ۸ هزار تومانی بوده، طبیعتا از قدرت پرداخت هزینه بیشتر برای خرید برنج ایرانی برخوردار نبوده؛ چون اگر می توانست برای هر کیلو برنج ۲۶ تا ۳۰ هزار تومان هزینه کند از همان ابتدا برنج ایرانی می خرید. برای چنین کسی امروز، هم برنج ایرانی دور از دسترس است و هم برنج خارجی؛ در نتیجه برنج از سفره این فرد خارج شده و نکته مهم این است که هیچ جایگزینی هم برای برنج وجود ندارد.

راه حل چیست؟

ما راهکار واردات برنج های پرمحصول را عرضه کرده ایم، اما متأسفانه مورد توجه قرار نگرفته و هنوز هم کاری جدی در این حوزه انجام نشده است.

با کاهش مصرف برنج در بازار سایر کالاهای جایگزین چه اتفاقی رخ خواهد داد؟

برنج پس از گندم دومین کالای استراتژیک کشور است و با گرانی برنج خانوارها به مصرف نان روی می آورند. اگر نان هم گران شود، خطر سوءتغذیه برای بخش زیادی از جامعه وجود دارد. از طرفی گرانی برنج خارجی می تواند بازار برنج ایرانی را هم مبتلا به اختلال کند. با افزایش بیشتر قیمت برنج ایرانی، این محصول از سفره اقشار متوسط جامعه هم حذف خواهد شد.

چرا واردات برنج از تایلند در دستور کار قرار نمی گیرد؟

انواع برنج وارداتی، چه لوکس و چه پرمحصول، با عنایت به ذائقه مصرف کننده ایرانی، از هند و پاکستان وارد می شود. البته اخیرا از تایلند هم برنج وارد شده، ولی چون در مبادلات تجاری با تایلند مشکل جدی در زمینه انتقال پول وجود دارد و هزینه های بالایی برای جابه جایی ارز به تجار تحمیل می شود، اغلب واردکنندگان برنج سراغ تایلند نمی روند.

در مبادلات با هند و پاکستان این مشکلات وجود ندارد؟

چرا، در مبادلات تجاری با این دو کشور هم مشکلات مشابهی وجود دارد، اما به علت سابقه طولانی در این حوزه، این مشکلات جاافتاده و مبادلات با هزینه کمتری انجام می شود.

چندی است انجمن واردکنندگان، پیشنهاد تغییر کشورهای مبدأ واردات برنج را مطرح کرده است. این پیشنهاد به کجا رسید؟

انجمن واردکنندگان برنج برای کاهش قیمت ها در بازار، سال گذشته پیشنهاد واردات برنج پرمحصول از آمریکای جنوبی را بیان کرد و قرار بود این پیشنهاد در دولت بررسی شود. یک جلسه هم در وزارت صنعت با حضور نمایندگان سازمان غذا و دارو، استاندارد و وزارت جهاد در این حوزه برگزار گردید. در آن جلسه کلیات طرح مورد توافق قرار گرفت اما جهت بررسی جزئیات باید جلسات بیشتری برگزار می شد که این اتفاق نیفتاد. از طرفی در اعضای انجمن هم، به علت افت تقاضا در بازار، کسی متقاضی واردات از آمریکای جنوبی نبود. پیگیرنشدن دولت و نبود تقاضای واردات سبب شد این مورد پیگیری نشود.

شاید ایده کلی، توقف واردات برنج است؟

اگر مقرر است واردات حذف شود، وزارت جهاد باید به فکر این باشد که چگونه می تواند هزینه تولید برنج داخلی را پایین بیاورد تا قیمت در بازار کاهش پیدا کند و برنج به سفره ها بازگردد.

دلیل برطرف نشدن موانع واردات را چه می دانید؟

کشور به شکل جدی با مشکلات ارزی مواجه می باشد. بهترین راهکار برای کاهش هزینه واردات، پایین آمدن نرخ ارز است. وقتی شرایط بگونه ای است که امکان کاهش نرخ ارز فراهم نیست، این مورد خودبه خود از اولویت خارج می شود و اصلا فکری برای آن نمی گردد.

نمی شود برنج تولید داخل را جایگزین واردات کنیم؟

در شرایطی که قیمت برنج خارجی به ۲۸ تا ۳۰ هزار تومان رسیده قاعدتا بخش کشاورزی باید تلاش کند به هر ترتیبی که شده بازار برنج خارجی را در اختیار بگیرد، ولی برای تحقق این هدف باید قیمت برنج ایرانی به ارقامی کمتر از نرخ برنج خارجی برسد، اما به نظر می آید وزارت جهاد قدمی در این جهت برنداشته است.

ممکن است این شائبه به وجود بیاید که دغدغه های شما، درباره توقف واردات برنج، صرفاً صنفی است. پاسختان چیست؟

اصلا، دغدغه ما تنها صنفی نیست؛ چونکه برنج چه ایرانی و چه خارجی، از سفره اقشار ضعیف خارج شده، ادامه وضعیت موجود سبب می شود اقشار متوسط هم دیگر نتوانند به اندازه قبل برنج تهیه کنند. طبق آمارها و برآوردها تا ۷۰ میلیون نفر از جمعیت ایران در دهک های متوسط و ضعیف درآمدی دسته بندی می شوند. افزایش قیمت برنج سبب شده حداکثر تا ۱۵ میلیون نفر که دستشان به دهانشان می رسد، از امکان مصرف این محصول مغذی برخوردار باشند. در شرایطی که وضع قیمت اقلام پروتئینی مثل گوشت، مرغ و تخم مرغ هم خراب است، کاهش مصرف برنج اصلا خبر خوبی نیست. تغییر احتمالی شرایط آب و هوایی و افت تولید در سالجاری، می تواند وضع را از این هم بدتر کند و با افزایش بیشتر قیمت ها حذف برنج از سفره ها را سرعت بخشد. متولیان بخش تجارت و کشاورزی باید به این نکته توجه نمایند که وقتی کالایی را از اولویت یک به اولویت ۲ تبدیل کردیم، این کالا نباید از سفره ها حذف شود، بلکه باید مدیریت شود تا به امنیت غذایی ایرانی ها صدمه وارد نشود. اینها حرف هایی است که ما و مردم عادی می زنیم، اما متأسفانه تصمیماتی که در سطح کلان اتخاذ می شود، چه در تنظیم بازار و چه در سطح وزرا، کارشناسی شده نیست. وزیر صنعت، معدن و تجارت بعنوان متولی واردات باید کمیته ای تشکیل دهد و راهکاری اتخاذ کند که قیمت تمام شده برنج وارداتی کم شود. جهادکشاورزی هم باید تلاش کند قیمت برنج ایرانی بیشتر از این بالا نرود.

منبع: