اجاره: در سال های اخیر بحث خوداتکایی در تولید کالاهای اساسی به دفعات مطرح و برای آن، برنامه های متفاوتی تدوین و اجرا شده که هیچ کدام نیزموفق نبوده وهم حالا در بیشتر زمینه ها وابستگی زیادی وجود دارد.
به گزارش اجاره به نقل از مهر، طی سال های اخیر رهبر انقلاب تاکید ویژه ای بر بحث خودکفایی در محصولات راهبردی کشاورزی داشتند و همیشه این مساله را پیگیری کرده اند. ایشان امسال نیز در سخنرانی نوروزی خود بر این مساله تاکید و عنوان کردند: «مسئله کشاورزی و دامداری بسیار مهمست و کشور باید در محصولات پایه غذایی همچون گندم، جو، ذرّت، خوراک دام و دانه های روغنی به امنیت کامل و خودکفایی لازم نائل شود.» ایشان دستیابی به این هدف را باتوجه به وسعت سرزمینی و فراوانی دشت های حاصلخیز در کشور ممکن دانستند و گفتند: «متأسفانه بخش کشاورزی جزو وابسته ترین بخش های کشور به واردات است که این وضع حتما باید تعدیل شود.» باتوجه به تأکیدات رهبر انقلاب، شرایط تحریم و جنگ اقتصادی و همین طور وضعیت جهان و جنگ روسیه و اوکراین و افزایش شدید قیمت جهانی مواد غذایی کشور چاره ای جز دستیابی به این سیاست ها ندارد هر چند که طی سالهای قبل کوتاهی کاری های گسترده ای در این عرصه نیز انجام شده اما باید با شناخت ظرفیت ها و توانمندی های داخلی و با بهره بردن از روش های نوین کشت و تولید در این راه حرکت کرد. تدوین طرح خوداتکایی برای ۸ کالای اساسی، طرح هایی که ناکام ماندند! آخرین باری که وزارت جهاد کشاورزی برای خودکفایی در محصولات اساسی برنامه جامعی ارائه کرد حدوداً مربوط به ۷ سال قبل است که آن زمان نیز وزارت جهاد کشاورزی به دنبال تأکیدات مقام معظم رهبری برای ۸ کالای اساسی شامل برنج، جو، گندم، حبوبات، پنبه، چغندر قند، ذرت و دانه های روغنی برنامه خوداتکایی تدوین کرد که در سال های ابتدایی نیز دستاوردهای تقریباً خوبی دراین زمینه ها حاصل شد اما به تدریج به دنبال اتخاذ سیاست های نادرست، طرح ها یا گرفتار عقب ماندگی شدند و یا این که بطور کل شکست خوردند و هم اکنون ما تقریباً در همه زمینه ها وارد کننده هستیم و در بعضی کالاها میزان وابستگی بسیار بالا است. وابستگی شدید کشور به خارج از کشور در بیشتر کالاهای اساسی
براساس آمارهای ارائه شده از طرف وزارت جهاد کشاورزی، سرانه مصرف آرد گندم هم اکنون ۱۴۶ کیلوگرم در سال است. با جمعیت ۸۵ میلیون نفر و مصرف سرانه فعلی نیاز کشور به گندم حدود ۱۴.۵ میلیون تن است.
میزان تولید در سال هایی که شرایط مطلوب باشد در همین حدود است اما در وضعیت خشکسالی فعلی میزان تولید حدود۹ تا ۹.۵ میلیون تن که و میزان نیاز به واردات با احتساب ذخایر راهبردی حدود ۶ تا ۸ میلیون تن است. میزان نیاز کشور به جو نیز برای تولید محصولات دام و طیور حدود ۶.۵ تا ۷ میلیون تن و میزان تولید بین ۲.۵ میلیون تن تا ۳ میلیون تن است همین طور سالانه نیاز به واردات بین ۳ تا ۳.۵ میلیون تن جو برای تامین کسری داریم.
همچنین درباره ذرت هم میزان نیاز برای تولید محصولات طیور حدود ۱۰ میلیون تن و سایر مصارف (صنایع فروکتوزی) حدود یک میلیون تن است ضمن این که تولید داخل حدود یک میلیون تن و نیاز به واردات ۱۰ میلیون تن است.
علاوه بر این سرانه مصرف روغن نیز هم اکنون ۲۳ کیلوگرم در سال و سفارش وزارت بهداشت دراین زمینه ۱۳ کیلوگرم است. با احتساب جمعیت ۸۵ میلیون نفر و مصرف سرانه فعلی میزان نیاز حدود ۲ میلیون تن روغن و همین طور میزان تولید روغن از محل داخل حدود ۱۲۰ هزار تن است.
سرانه مصرف شکر نیز هم اکنون ۲۶ کیلوگرم در سال است همین طور سفارش وزارت بهداشت ۱۴.۵ کیلوگرم است. با احتساب جمعیت ۸۵ میلیون نفر و مصرف سرانه فعلی نیاز به شکر حدود ۲.۲ میلیون تن شکر و تولید از محل داخل بین ۱.۶ تا ۱.۸ میلیون تن است.
همچنین مصرف سرانه گوشت مرغ هم اکنون حدود ۳۱ کیلوگرم در سال است (ضمن این که بیشتر نهاده های مورد استفاده هم وارداتی هستند) سفارش وزارت بهداشت حدود ۱۷ کیلوگرم است، میزان نیاز داخل حدود ۲.۶ میلیون تن و میزان تولید حدود ۲ میلیون و ۶۵۰ هزار تن است.
در سال ۱۴۰۰ چقدر کالای اساسی وارد کشور شد؟
جدول زیر جزییات واردات شش قلم کالای اساسی شامل روغن خام، دانه های روغنی، کنجاله سویا، جو، ذرت و گندم را نشان میدهد.
بر این اساس در ۱۲ ماهه سال ۱۴۰۰ مجموع ثبت سفارش واردات این شش قلم کالا ۱۶ میلیون و ۵۳۰ هزار و ۴۰۷ تن، تخصیص ارز آنها ۱۰ میلیارد و ۸۱۶ میلیون و ۷۵۸ هزار یورو، تامین ارز انجام گرفته ۹ میلیارد و ۹۲۵ میلیون و ۵۹۵ هزار یورو، ارزش تخصیص ۹ میلیارد و ۸۲۷ میلیون و ۷۲۱ هزار یورو و وزن ترخیص ۲۵ میلیون و ۲۱۹ هزار و ۳۱۹ تن بوده است.
بررسی آمارهای فوق نشان میدهد که وضعیت قابل قبولی حتی درباره میزان خوداتکایی محصولات اساسی وجود ندارد و آنچنان که باید توجه جدی به این مساله نشده و همه چیز بیشتر در حد شعار و برنامه نویسی بوده تا عملگرایی و اجرای صحیح. بدین سبب لازم است که مسئولان مربوطه در ابتدای امر با شناخت ظرفیت های کشور، برنامه ریزی دقیق و کارشناسی شده انجام دهند و پس از آن این برنامه را به مرحله اجرا برسانند.
منبع: اجاره
